حسابرسی داخلی در ایران حرفه ای نسبت جدید بوده که گرایش سازمان ها به سمت استقرار این نظام عمدتاً براساس الزامات سازمان های تنظیم کننده مقررات از جمله سازمان بورس بوده است. در ابتدای مسیر با توجه به محدودیت نیروی متخصص برای توسعه واحد حسابرسی داخلی درون سازمان ها رویکردهای مختلفی برای توسعه این نظام وجود دارد. که دو مورد از کلیدی ترین آنها عبارتند از:
طراحی نظام حسابرسی داخلی توسط مشاور، انجام حسابرسی توسط نیروهای داخلی
در این رویکرد، مشاور ابتدا نظام حسابرسی داخلی را طراحی مینماید. سپس نیروهای کارفرما را برای استقرار نظام و همچنین انجام حسابرسیهای داخلی آموزش میدهد. شرط اساسی برای اجرای این گزینه، تطابق کمی و کیفی نیروهای کارفرما با نیازمندیهای اجرای حسابرسی داخلی است. کارفرما از یک سو باید نیروهای مورد نیاز براساس ساختار طراحی شده را تامین نموده و از سوی دیگر این افراد باید حداقل شایستگیهای حرفهای لازم را برای انجام حسابرسی داخلی داشته باشند. البته مشاور، مجموعهای از آموزشها را برای آمادهسازی نیروهای کارفرما در نظر گرفته است، لیکن وجود حداقل صلاحیتهای حرفه ضروری است. در زمان انجام حسابرسی برای دوره زمانی اول نیز مشاور میتواند خدمات مشاوره خود را به تیم کارفرما ارائه نموده تا آنها بتوانند در اولین نوبت، حسابرسی را با موفقیت انجام داده و گزارشهای مربوطه را تهیه کنند.
طراحی نظام و انجام حسابرسی توسط مشاور
براساس این رویکرد، مشاور علاوه بر طراحی نظام حسابرسی داخلی، مسئولیت انجام حسابرسی در یک دوره زمانی مشخص را نیز بر عهده میگیرد. این رویکرد از این جهت قابل توجه است که ممکن است کارفرما نتواند در یک بازه زمانی کوتاه نیروی انسانی مورد نیاز برای اجرای حسابرسی داخلی را تامین و یا تربیت نماید. از این رو تیم مشاور میتواند حسابرسی داخلی را انجام داده و گزارش حسابرسی را تهیه نماید. طی این دوره کارفرما میتواند در فراغت زمانی ایجاد شده، نسبت به تکمیل نیروی کارشناسی خود و آمادهسازی آنها برای اجرای حسابرسی داخلی اقدام کند. در این رویکرد نیروهای تامین شده توسط مشاور، در نقش نیروهای کارفرما متصدی انجام حسابرسی داخلی در حوزههای مختلف هستند.