کاربرد تکنیک FMEA در تحلیل ریسک

تکنیک حالت شکست و تحلیل تاثیرات آن (Failure Mode and Effect Analysis) تکنیکی است که برای شناسایی شکست های احتمالی در یک سیستم، رویه، سرویس یا فرآیند به کار می رود. این تکنیک از دو بخش اصلی تحلیل شکست (Failure Mode) و تحلیل تاثیرات(Effect Analysis) تشکیل شده است. در بخش تحلیل شکست، احتمال بروز یک اختلال در سیستم، فرآیند یا تجهیز خاصی برآورد می گردد. در بخش تحلیل تاثیرات نیز تاثیرات ناشی از این شکست در کل سیستم یا سایر سیستم ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. تکنیک FMEA در حوزه های مختلفی از جمله مدیریت کیفیت یا مهندسی نگهداری و تعمیرات و ارزیابی قابلیت اطمینان کاربرد دارد. به دلیل اینکه این تکنیک به صورت پیشگیرانه و آینده نگرانه نسبت به احتمال بروز خطا و اختلال می پردازد در حوزه مدیریت ریسک نیز به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته است.

کاربرد تکنیک FMEA در مدیریت ریسک مربوط به مراحل شناسایی و ارزیابی ریسک است. در این تکنیک عاملی تحت عنوان نمره اولویت ریسک (Risk Priority Number (RPN)) تعریف می شود. این شاخص از حاصلضرب سه عامل احتمال وقوع، شدت و احتمال عدم کشف قبل از وقوع یک رخداد یا شکست بدست می آید. از این شاخص برای رتبه بندی خطاهای مختلف احتمالی استفاده می شود. خطاهایی که دارای شاخص بیشتر باشند در اولویت بالاتری از رسیدگی و توجه می باشند.

برای اینکه بتوان مقادیر سه فاکتور احتمال وقوع، شدت و احتمال کشف نشدن یک خطا یا رویداد را ساده تر و موثر تر برآورد نمود، در تکنیک FMEA مجموعه ای از طیف های اندازه گیری ارائه شده است. با استفاده از این طیف ها می توان مقادیر هریک از این سه شاخص را به نحو مناسبی برآورد نمود. این طیف ها براساس زبان کلامی طراحی شده که به هریک از مقادیر کلامی یک مقدار عددی تخصیص می یابد. به عنوان مثال برای احتمال وقوع به شدت زیاد عدد 10 و احتمال وقوع تقریبا غیرممکن عدد 1 در نظر گرفته شده است.

در جدول زیر مقادیر کلامی و عددی متناظر آنها برای احتمال وقوع خطاها و رخدادهای نامطلوب ارائه شده است. همانطور که در این جدول مشاهده می شود به ازای هر مقدار کلامی، یک سنجه کمی ارائه شده و اولویت عددی به آن اختصاص یافته است. مثلا در صورتی که انتظار می رود از هر 3 رویداد یکی با خطا همراه باشد احتمال وقوع آن رویداد بسیار زیاد بوده و رتبه آن نیز 9 خواهد بود.

\"\"

 

در جدول زیر نیز شدت رخدادها در قالب عبارت های کلامی، شرح کلامی و رتبه عددی بیان شده است.

 

\"\"

در جدول زیر نیز احتمال عدم شناسایی رخدادها ارائه شده است. در صورتی که کنترل ها نتوانند رخداد را به خوبی تشخیص دهند احتمال عدم شناسایی بسیار زیاد می باشد در غیر این صورت احتمال عدم شناسایی رخداد بواسطه عملکرد مطلوب کنترل کاهش می یابد.

\"\"

 

 

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Scroll to Top