حملات روز صفر و مخاطرات مرتبط با آنها
حملات رور صفر به نوعی حمله سایبری گفته میشود که در آن، حملهکننده از آسیبپذیریهای موجود در یک نرمافزار یا سیستم استفاده میکند. که هنوز به توسعهدهنده آن نرمافزار یا سازنده آن سیستم اطلاع داده نشده است. به عبارت دیگر، در این نوع حملات، مهاجم از آسیبپذیریهایی استفاده میکند. که هیچ کس به آنها دسترسی ندارد و هیچ راهکاری برای جلوگیری از آنها وجود ندارد.
این نوع حملات معمولاً با هدف دسترسی به اطلاعات حساس، دسترسی به سیستمهای حساس، کنترل سیستم یا انجام فعالیتهای مخرب انجام میشود. حملات روز صفر معمولاً با استفاده از روشهایی نظیر ارسال ایمیلهای فیشینگ، استفاده از برنامههای مخرب و حملات DDoS انجام میشود.
نام روز صفر به دلیل این است که زمانی که یک آسیبپذیری کشف میشود. توسعهدهنده یا سازنده سیستم معمولاً برای رفع آن به مدت چند روز یا ماه زمان دارد. حملهکنندگان در این مدت زمان از آسیبپذیری استفاده میکنند و به سیستم وارد میشوند. بنابراین، این نوع حملات به دلیل این که هیچ کس به آنها دسترسی ندارد، بسیار خطرناک و دشوار در برخورد با آنها است. برای مقابله با این نوع حملات، شرکتها باید از روشهای مختلفی نظیر بروزرسانی نرمافزارها و سیستمهای خود، استفاده از سیستمهای شناسایی و پیشگیری از حملات، استفاده از راهکارهای امنیتی مبتنی بر شناسایی رفتار و استفاده از فایروالهای قدرتمند در سیستمهای خود استفاده کنند. همچنین، آگاهی از اینکه چگونه یک حمله روز صفر انجام میشود و چگونه میتوان آن را شناسایی کرد، بسیار مهم است.
شناسایی حملات روز صفر بسیار دشوار است، زیرا در این نوع حملات، حملهکننده از آسیبپذیریهایی استفاده میکند که هیچ کس به آنها دسترسی ندارد و هیچ توصیهی امنیتیای برای جلوگیری از آن وجود ندارد. بنابراین، شناسایی zero day attack بسیار مهم است و باید از روشهای مختلفی برای شناسایی آن استفاده کرد. در زیر، به برخی از این روشها اشاره میکنیم:
روش های شناسایی zero day attack
- استفاده از سیستمهای شناسایی نفوذ: سیستمهای شناسایی نفوذ (IDS) و سیستمهای جلوگیری از نفوذ (IPS) میتواننداز روشهای موثری در شناسایی حملات روز صفر باشند. این سیستمها با جمعآوری دادههای امنیتی از سیستمها و شبکهها، میتوانند به شناسایی الگوهای ناهنجار پرداخته و در صورت شناسایی هرگونه فعالیت ناشی از حمله، اقدام به مسدود کردن فعالیتهای مخرب میکنند.
- استفاده از روشهای مبتنی بر شناسایی رفتار: برخی از روشهای شناسایی حملات روز صفر بر اساس تغییرات در الگوهای رفتاری سیستمها و کاربران، بر اساس یادگیری ماشین و هوش مصنوعی انجام میشود. در این روش، هوش مصنوعی میتواند از الگوریتمهایی نظیر شبکههای عصبی، درخت تصمیم و SVM استفاده کند تا به شناسایی فعالیتهای نامناسب در سیستمها بپردازد. استفاده از راهکارهای امنیتی مبتنی بر شناسایی رفتار، میتواند به کاهش خطر حملات روز صفر کمک کند. چرا که این راهکارها به جای تمرکز بر شناسایی آسیبپذیریهای خاص، بر روی شناسایی رفتارهای نامناسب و غیرمعمول در سیستم و شبکه تمرکز میکنند. از این رو، در صورتی که یک حمله روز صفر صورت گیرد و آسیبپذیری مورد استفاده حملهکننده شناخته نشده باشد، این راهکارها میتوانند به شناسایی رفتارهای غیرمعمول که باعث این حمله شدهاند، کمک کنند. بدینترتیب، در صورت شناسایی هرگونه رفتار مشکوک، سیستم میتواند اقدام به مسدود کردن فعالیتهای مخرب و انجام اقدامات امنیتی دیگر برای جلوگیری از گسترش حمله کند. به عنوان مثال، یک راهکار امنیتی مبتنی بر شناسایی رفتار میتواند شامل نظارت بر رفتار کاربران، بررسی فعالیتهای پروسههای در حال اجرا و تحلیل الگوهای ترافیک شبکه باشد. در این روش، در صورت شناسایی هرگونه رفتار نامناسب و غیرمعمول، سیستم میتواند به صورت خودکار از آن هشدار دهد و اقدام به مسدود کردن فعالیتهای مشکوک کند. به علاوه، این راهکارها میتوانند با استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی بهبود یابند و به روزرسانی شوند تا با تغییرات و تکنولوژیهای جدید، بهبود یابند.
دیگر روش های شناسایی zero day attack
- استفاده از روشهای تحلیل خودکار: روشهای تحلیل خودکار، به کمک رتبهبندی و تحلیل گستردهی دادهها، میتوانند به شناسایی حملات روز صفر کمک کنند. به عنوان مثال، با استفاده از تحلیل الگوهای ترافیک شبکه و تغییرات در الگوهای فعالیت، میتوان به شناسایی نشانههای حمله پرداخت.
- استفاده از روشهای دستی: شناسایی حملات روز صفر با استفاده از روشهای دستی نیز امکانپذیر است. در این روش، از تحلیل دستی لاگهای سیستم، بررسی فعالیتهای کاربران و بررسی فایلها و پروسههای در حال اجرا استفاده میشود. در این روش، تحلیلگران امنیتی برای شناسایی الگوهای ناهنجاری در فعالیتها و مشاهده تغییرات در سیستمها و شبکهها با استفاده از دانش و تجربه خود اقدام به شناسایی حملات رور صفر میکنند.
سخن آخر
در کل، شناسایی حملات رور صفر بسیار دشوار است و نیاز به ترکیبی از روشهای مختلف دارد. به عنوان مثال، استفاده از سیستمهای شناسایی نفوذ، روشهای مبتنی بر شناسایی رفتار و روشهای دستی با هم ترکیب شده. میتوانند به شناسایی حملات روز صفر کمک کنند. همچنین، برای کاهش خطر حملات روز صفر، باید از بروزرسانی نرمافزارها و سیستمهااستفاده کنیم. همچنین از استفاده از راهکارهای امنیتی مبتنی بر شناسایی رفتار، رمزنگاری دادهها و استفاده از فایروالهای قدرتمند در سیستمها استفاده کنیم.