ریسک فرآیند مدیریت پروژه یکی از ریسک های کلیدی پروژه های نرم افزاری است. این ریسک ها با برنامه ریزی، سازماندهی و کنترل در پروژه های نرم افزاری در ارتباط هستند. پروژه های نرم افزاری به مثابه هر پروژه دیگری نیازمند یک فرآیند رسمی مدیریت پروژه است. طی این فرآیند برنامه زمانبندی و سایر برنامه های کاری مورد نیاز برای اجرای پروژه از جمله برنامه مدیریت کیفیت، برنامه مدیریت ریسک، برنامه مدیریت تیم، برنامه مدیریت پیکره بندی و سایر برنامه ها تهیه می شود. تیم پروژه براساس برنامه تعیین شده، تشکیل می گردد. فرآیند پروژه براساس برنامه های مذکور آغاز شده و بر حسن اجرای این برنامه ها نظارت صورت می گیرد. ضعف در هریک از این بخش ها باعث شکل گیری ریسک فرآیند مدیریت پروژه می شود. این حوزه می تواند مشتمل بر ریسک های کلیدی ذیل باشد:
• ریسک برنامه ریزی: پروژه های نرم افزاری ماهیتی پویا و متغیر دارند. از این رو برنامه ریزی در آنها حائز اهمیت است. لیکن به دلیل ماهیت پویا، باید برنامه ریزی نیز به صورت اقتضایی و پویا انجام شده تا پاسخگوی شرایط متغیر پروژه باشد. ریسک برنامه ریزی یکی در زمره کلیدی ترین ریسک فرآیند مدیریت پروژه به شمار می رود. برنامه ریزی غیر دقیق و ایستا باعث می شود تا کنترل نیز با ضعف انجام شده و امکان مدیریت زمان و هزینه و سایر منابع پروژه به صورت موثر محقق نباشد.
• ریسک سازماندهی: مدیریت پروژه برای انجام موفق پروژه باید تیمی مناسب و توانمند براساس شایستگی ها و مهارت های مورد نیاز به حد کفایت سازماندهی نماید. ضعف در مهارت ها و توانمندی های تیم یا کمبود نیروی انسانی مورد نیاز برای انجام پروژه نیز از جمله ریسک های کلیدی در حوزه ریسک فرآیند مدیریت پروژه است. تفاوت اصلی پروژه های نرم افزاری با سایر پروژه ها در این است که در این پروژه ها، منبع اصلی نیروی انسانی است. از این رو هرگونه ضعف در برآورد، تخصیص، نگهداشت و کنترل این منبع باعث بروز ریسک اساسی در پروژه می باشد.
• ریسک تجربه مدیریت: مدیر تیم باید تجربه کافی برای راهبری و هدایت پروژه های نرم افزاری در اختیار داشته باشد. پویایی و تغییر مداوم در این پروژه ها، وظایف مدیریت پروژه را پیچیده تر می کند. مدیر پروژه علاوه بر دانش و مهارت تخصصی در حوزه مهندسی نرم افزار باید مهارت های سازماندهی، برنامه ریزی، رهبری، ارتباطات، حل تعارض، پرورش استعدادها، جبران خدمت، ارزیابی عملکرد و انگیزش را نیز داشته باشد.
• ریسک ارتباطات: بدون شک می تواند ریسک ارتباطات را کلیدی ترین ریسک در بسیاری از پروژه ها خصوصاً پروژه های نرم افزاری نامید. ارتباطات غیررسمی، مبهم، ناقص، غیر موثر با پیام های غیرشفاف می توانند خسارت های کلیدی بر پروژه بر جای گذارند. ارتباطات رسمی، شفاف، موثر و به موقع مستلزم طراحی و استقرار یک برنامه مدیریت ارتباطات مناسب و پایش این برنامه به صورت مستمر است. در غیر این صورت ریسک ارتباطات به عنوان یک ریسک فرآیند مدیریت پروژه تشدید خواهد شد.