چارچوب منشور کمیته ریسک

منشور کمیته ریسک سندی است که براساس آن اهداف، ساختار و برنامه کاری کمیته ریسک سازمان تنظیم و تبیین می شود. این سند در ابتدای تشکیل کمیته ریسک تهیه شده و حسب نیاز به روزرسانی می گردد. با رجوع به این سند ذینفعان با اهداف و ماموریت های کمیته ریسک آشنا می شوند. همچنین اعضای جدید کمیته نسبت به وظایف و ماموریت ها و برنامه کاری کمیته مطلع می گردند. براساس نمونه منشور ارائه شده توسط Deloitte سند منشور کمیته ریسک باید دارای بخش های کلیدی ذیل باشد:

اهداف

در این بخش باید اهداف مورد انتظار از تشکیل کمیته ریسک بیان شود. برخی از اهداف عمومی قابل توجه برای کمیته ریسک عبارتند از:

• نظارت بر عملکرد تیم اجرایی برای شناسایی و ارزیابی مدیریت ریسک و حصول اطمینان از ایجاد زیرساخت مدیریت ریسک برای رویارویی با این ریسک ها

• نظارت کلان بر ریسک ها هم راستا و هم جهت با سایر ارکان نظارتی از جمله هیات مدیره از جمله ریسک های استراتژیک، مالی، اعتباری، بازار، نقدینگی، امنیت، اموال، فناوری اطلاعات، حقوقی، مقرراتی، شهرت و غیره

• نظارت بر چارچوب مدیریت ریسک سازمان و ارزیابی و پذیرش آن

اختیارات کمیته

• کمیته می تواند در راستای انجام وظایف خود به کاوش در خصوص موضوعات مرتبط پرداخته و از خدمات مشاوره مراجع درونی و بیرونی بهره مند شود.
• کمیته می تواند به منظور انجام رسیدگی های کلان به تمامی اطلاعات مورد نیاز از مراجع درونی و بیرونی دسترسی داشته باشد.

ترکیب و برنامه جلسات کمیته

کمیته ریسک می تواند از ترکیب حداقل 3 عضو از مدیران ارشد با انتخاب هیات مدیره ایجاد شود. کمیته همچنین می تواند اعضایی را به غیر از مدیران ارشد در بر گیرد. هریک از اعضای کمیته باید دانش و درک حداقلی در خصوص ابعاد مدیریت ریسک با توجه به پیچیدگی، اندازه و ساختار سازمان داشته باشند. کمیته باید آموزش های مستمری را برای ارتقای دانش اعضا در خصوص مدیریت ریسک سازمان برگزار نماید. در این دوره های آموزشی اعضای کمیته باید اصول و چارچوب های نظارت و مدیریت بر ریسک را فراگیرند. رییس کمیته از طریق رای گیری اعضاء انتخاب می شود.

کمیته به صورت مستقیم به هیات مدیره گزارش می رود. همچنین باید خطوط ارتباطی مشخصی برای دریافت گزارش های مدیر عامل، مدیر ارشد ریسک و مدیران عملیاتی مرتبط با ریسک تنظیم و تعریف گردد. جلسات کمیته باید حداکثر هر سه ماه یک بار برگزار شود. برنامه جلسات کمیته توسط دبیر کمیته تنظیم شده و توسط رییس کمیته تایید می گردد. هریک از اعضاء می توانند پیشنهاد خود را در خصوص موضوعات جلسه به دبیر کمیته اعلام کنند. خلاصه مطالب براساس برنامه جلسه، قبل از برگزاری جلسه در اختیار اعضا قرار می گیرد.

کمیته همچنین جلساتی را برای دریافت نظرات و دیدگاه های تخصصی با حضور مدیران ارشد، مدیران واحدهای تجاری و مشاورین درونی و بیرونی برگزار می کند.

وظایف و مسئولیت های کلیدی کمیته

کمیته وظایف کلیدی زیر را بر عهده دارد:

• کمک به ترویج فرهنگ مدیریت ریسک در سازمان، ارتقای گفتگوهای آزاد در خصوص ریسک، تلفیق مدیریت ریسک با اهداف و استراتژی های سازمان و نظام جبران خدمت آن، توسعه فرهنگی در سازمان که بواسطه آن افراد در سطوح مختلف به جای اجتناب یا پذیرش ریسک به نحو مطلوبی آنرا مدیریت کنند.

• ارائه ورودی هایی به مدیریت ارشد در خصوص اشتها و تحمل ریسک سازمان و در نهایت تصویب بیانیه اشتهای ریسک و تحمل سازمان

• پایش وضعیت ریسک در سازمان

• تصویب سیاست و برنامه مدیریت ریسک در سازمان. این برنامه توسط مدیریت تهیه شده و توسط کمیته تصویب می گردد. این برنامه باید با در نظر گرفتن سطح بلوغ مدیریت ریسک در سازمان و براساس شرایط آن تنظیم گردد.

• تعریف فعالیت هایی که طی آنها باید حتماً به مدیریت ریسک پرداخته شود از جمله تصمیم های کلیدی ساختاری سازمان، توسعه محصول جدید، تراکنش های کلیدی و با اهمیت و اولویت بندی آنها

• مرور و ارزیابی زیرساخت مدیریت ریسک سازمان

• حصول اطمینان از اینکه تمامی ریسک های کلیدی سازمان به صورت مستمر شناسایی، ارزیابی و مدیریت می شوند.

• گفتگو و بحث با مدیریت ارشد سازمان در خصوص ریسک های کلیدی سازمان و اقدامات صورت گرفته برای واکنش نسبت به آنها

• مطالعه گزارش ها و ارائه آنها به کمیته حسابرسی و هیات مدیریت در خصوص ریسک های افشا شده در اسناد مالی و سایر اسناد سازمان

• مرور و تایید اینکه تمامی وظایف و مسئولیت هایی که در این سند بدان ها اشاره شده، به درستی اجرا گردیده اند.

• اجرای ارزیابی سالانه عملکرد کمیته ریسک به صورت خوداظهاری و همچنین با بهره گیری از اشخاص ثالث

بازنگری سند منشور
سند منشور باید حداقل به صورت سالانه بازنگری شده و حسب نیاز در مواقعی که الزامی برای به روزرسانی و تغییر آن باشد، تغییرات اعمال گردد.
سند باید پس از نگارش و هر نوبت ویرایش جهت تصویب در اختیار هیات مدیره قرار گیرد.