هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) یک اصطلاح گسترده است که به فناوری هایی اطلاق می شود که ماشین ها را \”هوشمند\” می کنند. به عبارت دیگر براساس این فناوری، ماشین ها می توانند همانند انسان یاد بگیرند. تحلیل های پیچیده را براساس این یادگیری انجام داده و تصمیم گیری های خودکار را انجام دهند.
بسیاری دیگر از اصطلاحات مرتبط با هوش مصنوعی وجود دارد، از جمله، یادگیری عمیق، یادگیری ماشین، تشخیص تصویر، پردازش زبان طبیعی، محاسبات شناختی، تقویت هوش، تقویت شناختی، در اینجا منظور از هوش مصنوعی تمامی موارد مذکور است.
در حالی که هوش مصنوعی یک سری پیشرفت های چشمگیر در فناوری را نوید می دهد، اولین فناوری تاثیرگذار بر سازمان نبوده و احتمالاً آخرین فناوری نیز نخواهد بود. با نگاهی گذرا در چند دهه گذشته، ظهور رایانه های بزرگ، رایانه های شخصی، صفحات گسترده، پایگاه داده های رابطه ای، ارتباطات پرسرعت و پیشرفت های فناوری مشابه، همگی بر نحوه عملکرد سازمان و تحقق اهداف آنها تأثیر داشته است. هوش مصنوعی آمادگی دارد که چنین تاثیری را با پتانسیل بالاتر انجام دهد.
در حال حاضر کاربردهای گسترده ای از هوش مصنوعی در بخش های مختلف عمومی، کسب و کارها، دولتی و صنایع وجود دارد. به عنوان مثال در نظر بگیرید که هوش مصنوعی تعدادی از قابلیت های جدید و جدید را که فقط چند سال پیش غیرممکن بودند امکان پذیر می کند:
- توسعه وسایل نقلیه خودران برای تولیدکنندگان خودرو
- نتایج جستجوی هدفمند برای موتورهای جستجوی آنلاین
- تشخیص چهره در عکس ها و فیلتر کردن اخبار برای رسانه های اجتماعی
- توصیه کتاب یا نمایش به مشترکان توسط شرکت های چند رسانه ای
- ایجاد تجارب آنلاین سفارشی برای خریداران توسط خرده فروشان
- مسیریابی بهینه مسیرها برای تحویل کالا در شرکتهای لجستیکی
- پیش بینی انتخابات در دولت ها
- ارائه محتوای متناسب با شخصیت مشتریان به آنها به صورت بلادرنگ توسط متخصصان بازاریابی
- استفاده از زبان طبیعی صوتی برای رابط با مصرف کنندگان برای دستیاران مجازی
کاربرد هوش مصنوعی تنها محدود به موارد فوق نمی شود. مدل سازی ریسک، تحلیل اعتبار و ارزیابی معاملات برخی از کاربردهای هوش مصنوعی در کسب و کار، مالی و اقتصاد است. کاربرد هوش مصنوعی در حسابرسی داخلی می تواند به تححق حسابداری مستمر کمک کند.
بسیار مهم است که حسابرسان داخلی به کاربردهای عملی هوش مصنوعی در کسب و کار توجه کنند و صلاحیت هایی را توسعه دهند که حرفه حسابرسی داخلی را قادر به ارائه خدمات مشاوره و اطمینان توانمند شده توسط هوش مصنوعی کنند.
هوش مصنوعی وابسته به داده های عظیم (Big Data) و الگوریتم های تحلیل این داده ها است براین اساس برای فعالیت های حسابرسی داخلی و سازمان هایی که هنوز تسلطی بر داده های بزرگ ندارند، می تواند ترسناک و دور از دسترس به نظر برسد. اما حسابرسان داخلی لازم نیست دانشمند داده یا تحلیلگرهای حرفه ای داده باشند تا بفهمند هوش مصنوعی چه قابلیت هایی را می تواند برای آنها به همراه داشته باشد.
نمونه ای از نحوه اعمال هوش مصنوعی برای حسابرسی در بررسی قرارداد است. ابزارهای یادگیری ماشین به رایانه ها اجازه می دهد تعداد بیشتری قراردادها مانند اجاره نامه ها را در یک بازه زمانی بسیار کوتاه تر از بررسی دستی، سنتی تجزیه و تحلیل کند. در یک نمونه اخیر ، ابزارهای هوش مصنوعی قادر به استخراج دقیق اطلاعات از قراردادهای اجاره نامه با استفاده از معیارهای از پیش انتخاب شده بودند.
هوش مصنوعی با ایجاد امکان کار بهتر و باهوش تر برای حسابرسان، به آنها کمک می کند تا زمان خود را بهینه کنند، این امکان را می دهد تا از قضاوت انسانی خود برای تجزیه و تحلیل مجموعه ها و اطلاعات گسترده تر و عمیق تر استفاده کنند.
همچنین این امکان را به حسابرسان می دهد تا سؤالات بهتری بپرسند و با مدیران مالی، کمیته های حسابرسی و هیئت مدیره شرکت تعامل بیشتری داشته باشند و ارزش بیشتری را به فرآیند حسابرسی اضافه می کنند. از این طریق، هوش مصنوعی می تواند در ارائه حسابرسی های با کیفیت بهتر و آینده ای هیجان انگیز برای حسابرسان نقش داشته باشد.
هوش مصنوعی از الگوریتم ها تغذیه می شود و الگوریتم ها توسط داده های بزرگ تغذیه می شوند، بنابراین قبل از آنکه سازمان هوش مصنوعی را به کار گیرد، باید داده های مورد نیاز را فراهم کند. همچنین قبل از اینکه حسابرسی داخلی بتواند در مورد پرداختن به هوش مصنوعی فکر کند، باید آمادگی و در دسترس بودن داده های بزرگ را ارزیابی کند.
داده های بزرگ به معنای چیزی بیش از مقدار زیادی از داده ها است. داده های بزرگ به داده هایی اشاره می کنند که به تنوع، سرعت و تغییرپذیری بالایی دارند. مانند تراکنش هایی که روزانه در بازار بورس تولید می شود یا تراکنش های پرداخت در بانک ها و شبکه های پرداخت.
برای استفاده مناسب از داده های بزرگ، سازمان ها الگوریتم هایی را توسعه می دهند. الگوریتم مجموعه ای از قوانینی هستند که رایانه باید دنبال کند. الگوریتم همان چیزی است که یک رایانه را قادر می سازد تا به سرعت مقادیر زیادی از داده ها را پردازش کند که انسان قادر به پردازش آنها به صورت طبیعی نیست.
عملکرد و دقت الگوریتم ها بسیار مهم است. الگوریتم ها در ابتدا توسط انسان ایجاد می شوند، بنابراین خطای انسانی و سوگیری های عمدی یا غیر عمدی بر عملکرد الگوریتم تأثیر می گذارد. الگوریتم های معیوب می توانند اشکالات نامطلوب جزیی را در فعالیت های سازمان یا نتایج فاجعه بار ایجاد کنند.
هوش مصنوعی هم برای حسابرسان داخلی خطر و هم فرصت دارد. از یک طرف، حسابرسان باید اطمینان حاصل کند که کسب و کار آنها از این فناوری به طور مناسب استفاده می کند، اما حسابرسان همچنین می توانند از سیستم های هوش مصنوعی برای اجرای ماموریت های خود استفاده کنند.
کاهش کار دستی
یکی از قابیت های های اصلی هوش مصنوعی، کاهش بار فرآیندهای دستی پر زحمت است. به عنوان نمونه، حسابرسان به طور سنتی مجبور بودند تراکنش ها را به صورت دستی بررسی کنند تا اختلافات را شناسایی کنند. زمان و منابع مورد نیاز برای پوشش حتی چند صد سند بسیار قابل توجه است. اما هوش مصنوعی می تواند به طور قابل توجهی این کار را انجام دهد. به عنوان مثال ، KPMG با پلت فرم واتسون IBM – که قادر به خواندن 800 میلیون صفحه در ثانیه است- همکاری کرده است تا خدمات مالیاتی و مشاوره ای خود را ارتقا بخشد. سازمان ها می توانند سیستم های هوش مصنوعی را برای شناسایی علائم تقلب و سایر مشکلات آموزش دهند، ماشین آموزش دیده کار دستی را در حجم بسیار زیاد در زمان بسیار کوتاهی انجام می دهد.
حسابرسی جامع تر
توانایی ارزیابی مجموعه داده های گسترده در سرعت بالا، متخصصان حسابرسان داخلی را قادر می سازد تا کار خود را با دقت بیشتری انجام دهند. روند پیش بینی ریسک با بزرگتر شدن مقدار داده های تحلیل شده بسیار دقیق تر می شود. یادگیری ماشینی به سیستمهای هوش مصنوعی کمک می کند تا به تکامل خود ادامه دهند، اما انسان هنوز هم برای تشخیص اشتباهات خود باید کامپیوترها را آموزش دهد. در حالی که ممکن است بار کار دستی حسابرسان کاهش یابد، لیکن همچنان در توسعه مدل های هوش مصنوعی و آموزش آنها باید وقت زیادی صرف کنند.
ارائه بینش استراتژیک در سطح هیئت مدیره
هوش مصنوعی می تواند به بینش های قابل توجه در مورد ریسک و حاکمیت شرکتی منجر شود و حسابرسان داخلی می توانند در صدر ارائه پیشنهادهای استراتژیک به هیئت مدیره قرار بگیرند. در این فرآیند، حسابرسان از نقشی کاملاً مبتنی بر اطمینان بخشی به سمت جایی که یک مشاور اصلی برای رشد شرکت، حرکت می کنند. نقش برجسته تر برای حسابرسان داخلی به معنای فرصت های بیشتر برای پیشرفت شغلی آنها است.
جذب استعدادهای برتر
سازمان هایی که به حسابرسان فرصت برای کار با فناوری های پیشرفته هوش مصنوعی را می دهند، شانس بهتری برای جذب حرفه ای های پیشرو در صنعت دارند. کاهش بار فرآیندهای دستی و فراهم آوردن کارهای استراتژیک باعث می شود که نیروهایی با انگیزه بالاتر در واحد حسابرسی داخلی جذب شوند.